Angst is een slechte raadgever dat weten we allemaal en toch laten we ons regelmatig leiden door onze angsten. Angst voor lijden, voor onzekerheid, voor oordelen, voor falen en zo zijn er meer dingen waar we bang voor zijn. Angst is een nuttige emotie die je helpt als je moet reageren op gevaar, maar angst kan zich ook manifesteren als er geen direct aanleiding van gevaar is. Het gaat dan meer om het lijden dat men vreest, uit een andere bekende uitdrukking: De mens lijdt het meest van het lijden dat hij vreest. Angst voor iets wat in het nu niet bestaat maar dat mogelijk zou kunnen gebeuren. Angst die bestaat in onze gedachten. Gedachten die zich hebben gevormd door ervaringen in het verleden of door indrukken van buitenaf. Als je vaak genoeg en op verschillende manieren wordt verteld dat je bang moet zijn om bijvoorbeeld ziek te worden dan bestaat er een kans dat je dat voor waar aan gaat nemen. Uit angst om ziek te worden ga je je gedrag aanpassen en ligt het voor de hand dat je er in gedachten geregeld mee bezig bent. Angst door ervaringen uit het verleden, speelt op als je in een vergelijkbare situatie komt die de emoties van destijds weer oproepen. Laat ik een voorbeeld van mezelf nemen. Zodra ik in een situatie kwam waar ik onverwachts werd gevraagd om (mee) te zingen, voelde ik angst op komen. Ik keer dan in emotionele zin terug naar de tijd dat ik in mijn eentje voor de klas moest zingen als 8-jarige en dat heel spannend vond en vervolgens genadeloos door de meester werd bekritiseerd en beoordeeld met een 4. Dat moment voelde zo vernederend en stond in mijn geheugen gegrift. Zodra van mij gevraagd werd om te zingen voelde ik (onbewust) angst om deze vernedering nogmaals te moeten ervaren. Een remedie op dit soort momenten is "verwondering". Verwondering is voor mij een helpende houding bij verdriet, boosheid, afschuw en bij angst. Verwonderen betekent volgens het woordenboek: "het gevoel tegenover iets te staan dat, eer het er was, niet geheel te voorzien viel of, nu het er is, niet geheel te doorzien valt". Het impliceert een houding van het niet-weten, zonder (voor-)oordeel waarnemen. Doordat te doen kan ik als het ware als toeschouwer van mezelf ervaren wat er in mijn binnenwereld gebeurt. Ik blijf bij de gewaarwording zonder oordeel zodat ik niet uit angst hoef te handelen of mijn emoties, in dit geval de angst, wegdruk. De emoties mogen er zijn en ik beschouw ze met verwondering. Als ik geluk heb, kom ik erachter waar deze emoties vandaan komen zodat ik ze kan herkennen en erkennen. Maar ook als dat niet gebeurt, kan door mijn emoties er te laten zijn - te erkennen -, de lading minder worden. Door dit bij herhaling te doen, telkens als zich de angst aandient, ruim je emoties die op oude ervaringen zijn gebaseerd op.
Hetzelfde principe kun je ook toepassen op 'aangeprate' angst. Telkens als je geconfronteerd wordt met verhalen die je bang maken, keer dan ook naar binnen. Voel wat er in je binnenste gebeurt als je luistert naar deze verhalen. Laat het er zijn, accepteer de emoties die de verhalen oproepen zodat ze bevrijdt kunnen worden uit je binnenwereld. Door steeds voor verwondering te kiezen, zul je merken dat de angst minder wordt.
Comments